Stationsautomatisering
Voor de beveiliging van netten zijn in de loop van de tijd naast de smeltzekering veel andere inventieve apparaten ontwikkeld. Dit waren meestal eletromagnetische apparaten, waarvan later elektronische varianten verschenen. Met de komst van de digitalisering werd het mogelijk onderstations te automatiseren. Daarbij ontstond de behoefte om apparaten van verschillende fabrikanten te laten samenwerken. De IEC (International Electrotechnical Commission) nam daarom in 1995 het initiatief om een universele standaard voor stationsautomatisering te ontwikkelen: IEC 61850.
De norm IEC 61850 voor stationsautomatisering werd na de introductie in 2003 vrijwel unaniem aanvaard door de elektriciteitssector. Al gauw werden overal in onderstations IED’s (Intelligent Electronic Devices) geïnstalleerd, verbonden met dikke bundels ethernetbekabeling.
Tegelijkertijd was duidelijk dat dat allemaal ook veel simpeler zou moeten kunnen. De functionaliteit van al die IED’s zou immers ook ‘makkelijk’ in software op één computer kunnen worden gecombineerd. Bovendien zou zo’n systeem, mits de resolutie van de digitale input uit het process level hoog genoeg was, zeer toekomstbestendig zijn, want refurbishment zou beperkt blijven tot software-updates. Door de bekabeling in glasvezel uit te voeren, kon bovendien een galvanisch en elektromagnetisch veilige situatie worden gecreëerd.
Het Nederlandse Locamation was, met SAS2000 (later SASensor) pionier met dit concept. Het werd al in 2005 op de CIRED in Turijn gepresenteerd. Inmiddels bieden ook andere leveranciers vergelijkbare oplossingen.
Tegenwoordig heeft de klassieke overstroombeveiliging in onderstations veelal een bijrol als back-up, want de primaire beveiliging bestaat nu uit meer geavanceerde beveiligingsfuncties. Daarnaast worden er nu ook totaal nieuwe beveiligingsconcepten ontwikkeld. Deze moeten bijvoorbeeld onafhankelijk zijn van aardingsprincipes en vooral van het (afnemende) kortsluitvermogen. Hernieuwbare energiebronnen produceren immers wel veel energie maar veroorzaken bij een storing niet de grote kortsluitstroom die een relais laat trippen. Het stijgend aandeel hernieuwbare energie leidt tot grotere onzekerheid over de veiligheid.
Dit kennisverhaal komt uit de kalender van 2021 over beveiliging.